بحران هویت در دیوان احمد عبدالمعطی حجازی

هویت از مسائل مهم و بحث برانگیز در حیطه جامعه شناسی و روان شناسی است که سالها فکر دانشمندان را به خود معطوف داشته است. ادبیات و مسائل اجتماعی در طول تاریخ پیوندی ناگسستنی با یکدیگر داشتهاند. این پیوند به ویژه در عصر جدید با تحولات اجتماعی به وجود آمده، بیشتر نیز شده است. از آغاز قرن بیستم شعر عرب دگرگونی های ظریف و تعیین کننده ای به خود دیده است؛ بیشتر شدن ارتباط جهان عرب با مغرب زمین و نیز پیشرفت صنعت و انقلاب صنعتی بر زندگی و هویت مردم عرب تأثیر گذاشته است. شاعران که از انسان های آگاه و نکته سنج جامعه هستند این تأثیر و تأثر را در اشعار خود آورده و از جهات گوناگون به آن پرداخته اند. احمد عبدالمعطی حجازی که فارغ التحصیل رشته جامعه شناسی از دانشگاه سوربن پاریس است، دردهای اجتماع زمان خود را در قالب شعر به تصویر می کشد. او هویت و ابعاد آن را به وضوح در اشعار خود آورده است؛ به طوری که در این زمینه از شاعران نامدار محسوب می شود. او معتقد است تکنولوژی، هویت فردی و اجتماعی افراد را از بین میبرد. وی در اشعارش از خلأ روحی و عاطفی ، هویت گم شده اش در شهر، نکوهش شهر، ستایش روستا و مذمت تکنولوژی عصر جدید سخن می گوید.با توجه به اهمیتی که موضوعات اجتماعی در شعر شاعران معاصر دارد و با توجه به اینکه این بحث در دیوان عبدالمعطی حجازی مورد مطالعه قرار نگرفته است، پژوهش حاضر ضمن تبیین مسائل مربوط به حوزه هویت، می کوشد با نگاهی جامع به حیات و آثار این شاعر معاصر، اشعار او را حول محور موضوع بحران هویت بررسی نماید. بدین منظور به بیان مولفه های مهم در زمینه بحران هویت از جمله بحران هویت اجتماعی، فردی، تمدنی، ملی، خانوادگی، دینی و فرهنگی پرداخته و در این باره به شواهد مختلفی از وی اشاره شده است.